De kunst van het kleden met laagjes

In een eerdere blog heb ik het er al wel eens over gehad: ‘de kunst van het kleden met laagjes’. Dit klinkt misschien wat flauw, maar het is cruciaal om in de koudere maanden lekker op de fiets te zitten. Een ervaren fietser zal dit beamen. In de winkel, maar ook op het internet, is de keuze in wielerkleding enorm. Maar hoe maak je nou een goede keuze? In dit blog neem ik jullie graag mee naar de werking achter de kleding, zodat je deze keuzes eenvoudiger en weloverwogen kan maken.

Ga naar boven

De fietskleding die ervoor is gemaakt om je warm te houden bevat ontelbaar veel kleine kamertjes waarin lucht wordt vastgehouden. Deze ‘ stilstaande’ lucht houdt zo de warmte van jouw lichaam binnen.

Wielrenkleding is dun, dunner, dunst, al dan niet flinterdun. En dat is ook niet zo gek, want zelfs met koude omstandigheden ben je als wielrenner gebaat bij een aerodynamische outfit. Het heeft dan ook geen enkele zin om de trui die grootmoeder heeft gebreid uit de kast te trekken. (Bewaar deze maar voor het kerstdiner.) Maar waar draait het dan precies om? Laten we eerst even kijken naar een stukje droge theorie.

We willen het liefst zo dun en licht mogelijke kleding, maar wat tevens goed isoleert. We hebben dus een materiaal nodig met een zo laag mogelijke warmtegeleidingscoëfficiënt. Dit betekent niets meer dan hoe gemakkelijk een materiaal warmte doorgeeft. Het beste materiaal wat we dan kunnen pakken is…

lucht

Enkel bepaalde gassen hebben een lagere waarde. Dit zou duur en uiterst onpraktisch zijn om te gebruiken in kleding. De fietskleding die ervoor is gemaakt om je warm te houden bevat ontelbaar veel kleine kamertjes waarin lucht wordt vastgehouden. Deze ‘ stilstaande’ lucht houdt zo de warmte van jouw lichaam binnen. Hetzelfde principe ontstaat wanneer je meerdere laagjes kleding over elkaar draagt. Tussen elke laag ontstaat een dun laagje lucht wat als isolatie dient voor jouw lichaam.

Maar hiermee zijn we er nog niet. Je hebt vast gemerkt dat wanneer je in de wind fietst, je het snel koud krijgt. Dit komt door een ander natuurkundig verschijnsel: convectie
Convectie valt in dit voorbeeld misschien het beste uit te leggen als warmteoverdracht van, in dit geval, ons lichaam aan de langsstromende lucht. Ons lichaam is warm, maar door de langsstromende lucht geven we deze warmte gelijk af. Door ervoor te zorgen dat er genoeg ‘ luchtkamertjes’ tussen jouw huid en de wind zitten blijf je warm.

Het nut van synthetische stoffen.

Het principe van isolatie in onze kleding is nu opgehelderd, maar hoe goed wij ons ook kleden, toch krijgen we het nog regelmatig koud wanneer we aan het fietsen zijn. Een van de redenen dat dit gebeurt is dat wij, vanwege de goede isolatie, het zo warm krijgen dat we beginnen te zweten. Het vocht moet wel afgevoerd worden zodat je kleding niet doorweekt raakt en daardoor snel afkoelt. Water geleidt warmte behoorlijk goed en dat zal je snel merken. Een goede manier om droog te blijven is door het transpiratievocht zo snel mogelijk te laten afvoeren door je kleding. Wielerkleding is hierop gemaakt. Twijfel je hierover? Hang eens een wielrenshirtje na het wassen te drogen naast een katoenen shirtje en zie welke er sneller droog is. Het katoenen shirtje bestaat uit holle vezels welke het vocht vasthouden. In het dagelijks leven erg aangenaam omdat je zo jouw zweet kan afgeven aan de kleding. Niet zo praktisch op de fiets omdat de ‘natte’ laag tegen je lichaam aanzit en je daardoor snel afkoelt. Synthetische vezels zijn niet hol en hebben niet dezelfde eigenschappen. Ideaal voor de sporter dus!

Handige kledingstukken

Gemakshalve ga ik er even vanuit dat een goede bib-short en jersey niet meer ontbreken in de kledingkast van de fanatieke fietser. Ook een zweetshirt en arm en beenstukken zijn inmiddels gemeengoed geworden. Toch zijn er een aantal kledingstukken die wat minder bekend zijn maar toch een goede aanvulling kunnen zijn op de garderobe, met als doel in de herfst, winter en voorjaar langer op de fiets te zitten.

BUFF

Wielerkleding is over het algemeen eenvoudig tot aan de keel dicht te ritsen zodat er geen wind door je kleding kan stromen. Toch is een ontblote nek en keel gevoelig voor kou en stijfheid. Een handige accessoire is dan een BUFF, merknaam voor een multifunctionele sjaal die op verschillende manieren kan worden gedragen. Zo kan de BUFF o.a. ook als hoofdbescherming worden gedragen. Doorgaans zijn ze niet te dik zodat je niet snel oververhit raakt. Ze zijn in verschillende stoffen en varianten te krijgen.

Helmmuts

Misschien wel het kleinste accessoire uit de kledingkast, de helmmuts. Helmen zijn over het algemeen zo gemaakt dat je optimale ventilatie hebt op een warme zomerdag. Dezelfde helm gebruiken we in de winter, waardoor koude lucht continu over je hoofd stroomt. Ik zal niet de enige fietser zijn met korte haren en het hierdoor snel koud krijgen. De helmmuts is niet zo dik als een gewone muts en geeft daardoor wel het transpiratievocht af aan de lucht maar creëert zo wel een buffer om je hoofd lekker warm te houden. Wanneer je niet zo snel zweet, of de wetten uit de wielerwereld nauwgezet volgt, kan je er ook altijd voor kiezen om een wielerpetje onder je helm te dragen.

(Onder)handschoenen

Met wisselende temperaturen is het vaak lastig in te schatten welke handschoenen goed passen bij de situatie. Zeker bij een lange rit kan zelfs een warme handschoen nog te koud blijken. In plaats van een heel arsenaal aan handschoenen aan te schaffen kan er ook worden gekozen voor een semi-dikke handschoen die ook in de winter gebruikt kan worden in combinatie met een onderhandschoen. De onderhandschoen is vaak een dunne maar sterk isolerende laag die als een tweede huid om je hand valt. Hierover kan je eenvoudig de andere handschoen er overheen dragen.

Overschoenen en waterdichte sokken

Voor schoenen geldt eigenlijk hetzelfde als voor de helm. Vaak zijn deze ontworpen om juist geen warme/hete voeten te krijgen. Toch dragen we in de winter niet ineens andere schoenen. Overschoenen zijn precies dat extra laagje om wel warme voeten te houden. Deze vaak waterdichte dingen, gemaakt van neopreen (hetzelfde materiaal wat gebruikt wordt voor wetsuits), kennen vaak een zwakte; de opening aan de bovenkant. Wanneer het hard regent stroomt het water via de benen de overschoen in en bereikt zo de schoenen en sokken waardoor de voeten alsnog koud worden. Ook via de onderzijde van de schoenen, waar vaak ventilatiegaten in zitten, wil water nog wel eens binnen lopen. De oplossing hiervoor kan geboden worden door waterdichte sokken.

Windstopper

De windstopper, in de mouwloze variant ook wel bodywarmer genoemd, is op de fiets erg praktisch. Bovendien is het een kledingstuk wat niet alleen in de winter een uitkomst biedt. Windstoppers zijn over het algemeen erg klein en eenvoudig op te bergen in een van de achterzakjes. Een aantal modellen is bovendien waterdicht. Omdat ze eenvoudig mee te nemen zijn worden ze vaak ingezet in bergritten waar de afdaling erg koud kan zijn nadat je bezweet op de top bent aangekomen. Niet alle modellen hebben achterzakjes, maar een aantal is wel uitgevoerd met een rits om de zakjes eronder te kunnen bereiken. Zodra het te warm wordt trek je het gewoon weer uit en stop je hem weg in een van je achterzakjes.

Tips

• gebruik liever meerdere dunne laagjes dan één dikke laag.
• Draag geen katoen of een andere materiaal direct op de huid. In tegen stelling tot de kunstmatige stoffen houden deze stoffen het vocht van je lichaam vast. Het gevolg van natte kleding is dat je het snel koud zal krijgen.
• Werk met ademende lagen. Wanneer het nat is buiten zal je al snel een waterkerend vest aan willen trekken. Het is een must dat in deze kleding ademende delen zijn opgenomen om niet in mum van tijd doorweekt te zijn van het zweet,
• Gebruik een windstopper, maar alleen aan de voorkant. Gerenommeerde merken verkopen onderkleding die aan de voorzijde is voorzien van een extra wind kerende laag. Voordeel is dat achter de winddichte laag er lucht kan opwarmen wat niet snel wordt vervangen door koude lucht. Hierdoor blijf je warm.